Lög um almannatryggingar

Á vefjum Tryggingastofnunar og Sjúkratrygginga Íslands eru birt þau lög og reglugerðir er varða hvora stofnun og flokkuð eftir málaflokkum. Undir málaflokkunum eru síðan tilgreind hvaða lög og lagagreinar vísa til hans. Þetta er mjög aðgengilegt.

Nýtt þrepaskipt greiðsluþátttökukerfi sjúkratrygginga tók gildi árið 2018.

Lög um almannatryggingar og sjúkratryggingar:

  • Lög um almannatryggingar nr. 100/2007 taka til lífeyristrygginga, slysatrygginga og sjúkratrygginga.
  • Markmið laga nr.112/2008 um sjúkratryggingar er að tryggja sjúkratryggðum aðstoð til verndar heilbrigði og jafnan aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag.

Einstakar greinar laga um almannatryggingar

18. grein III. kafla: Örorkulífeyrir

Rétt til örorkulífeyris eiga þeir sem eru á aldrinum 18 til 67 ára og hafa verið búsettir á Íslandi a.m.k. síðustu þrjú árin áður en umsókn er lögð fram eða í sex mánuði ef starfsorka var óskert er þeir tóku hér búsetu og eru metnir til a.m.k. 75% örorku til langframa vegna afleiðinga læknisfræðilega viðurkenndra sjúkdóma eða fötlunar.

Á vef TR eru upplýsingar um fjárhæðir allra styrkja og bóta undir flipanum „Fjárhæðir“. Undirflokkarnir sjást á efnisstikunni vinstra megin á síðunni. 

19. grein III. kafla: Örorkustyrkur

Tryggingastofnun ríkisins skal veita einstaklingi á aldrinum 18–62 ára örorkustyrk að upphæð 18.184 kr. á mánuði ef örorka hans er metin a.m.k. 50% og hann uppfyllir búsetuskilyrði 1. mgr. 18. gr. Slíkan styrk skal enn fremur veita þeim sem uppfyllir skilyrði 1. málsl. þessarar málsgreinar og stundar fullt starf ef örorkan hefur í för með sér verulegan aukakostnað. Örorkustyrkurinn skerðist eftir sömu reglum og örorkulífeyrir skv. 18. gr. og um tekjur og framkvæmd tekjuútreiknings fer skv. 16. gr.

20. grein III. kafla: Barnalífeyrir

Barnalífeyrir er greiddur með börnum yngri en 18 ára, ef annað hvort foreldra er látið eða er örorkulífeyrisþegi, hafi annað hvort foreldra þess eða barnið sjálft búið hér á landi a.m.k. þrjú síðustu árin áður en umsókn er lögð fram. Séu báðir foreldrar látnir eða örorkulífeyrisþegar skal greiddur tvöfaldur barnalífeyrir.

21. grein III. kafla: Aldurstengd örorkuuppbót

Aldurstengd örorkuuppbót greiðist þeim sem fá greiddan örorkulífeyri skv. 18. gr. eða fullan örorkulífeyri skv. 34. gr. Aldurstengd örorkuuppbót greiðist einnig þeim sem fá greiddan endurhæfingarlífeyri samkvæmt lögum um félagslega aðstoð.

22. grein III. kafla: Tekjutrygging

Tryggingastofnun ríkisins skal greiða þeim tekjutryggingu sem fá greiddan elli-, örorku- eða slysalífeyri samkvæmt lögum þessum. Tekjutrygging greiðist einnig þeim sem fá greiddan endurhæfingarlífeyri samkvæmt lögum um félagslega aðstoð.

23. grein III. kafla: Frestun á töku lífeyris

Þeir sem eiga rétt á ellilífeyri skv. 17. gr. en hafa ekki lagt inn umsókn eða fengið greiddan ellilífeyri geta frestað töku lífeyris til 72 ára aldurs.

IV. kafli: Slysatryggingar

Slysatryggingar taka til slysa við vinnu, iðnnám, björgunarstörf, hvers konar íþróttaæfingar, íþróttasýningar og íþróttakeppni, enda sé sá sem fyrir slysi verður tryggður samkvæmt ákvæðum 29. eða 30. gr. Með slysi er átt við skyndilegan utanaðkomandi atburð sem veldur meiðslum á líkama þess sem tryggður er og gerist án vilja hans.

Heimilisuppbót

Reglugerð nr. 1200/2018 er um heimilisuppbót og uppbætur á lífeyri. Í 1. mgr. 6. gr. laganna um heimilisuppbót segir um skilyrði bóta og fjárhæðir:

„Heimilt er að greiða heimilisuppbót til einhleyps lífeyrisþega sem býr einn og er einn um heimilis­rekstur án þess að njóta fjárhagslegs hagræðis af sambýli eða samlögum við aðra um húsnæðis­aðstöðu eða fæðiskostnað, sbr. 8. gr. laga um félagslega aðstoð.“

Yfirlit yfir fjárhæðir er á vef TR. Eigi viðkomandi rétt á skertri tekjutryggingu samkvæmt lögum um almannatryggingar skal lækka heimilisuppbótina eftir sömu reglum.

Bifreiðamál

  • Lög nr. 39/1988 um bifreiðagjald
  • Lög um félagslega aðstoð nr. 99/2007, í 10. gr. Bifreiðakostnaður, er fjallað um styrk til bílakaupa: „Heimilt er að greiða til elli/-og örorkulífeyrisþega, örorkustyrkþega og umönnunargreiðsluþega uppbót vegna kaupa á bifreið sem bótaþega er nauðsyn að hafa vegna hreyfihömlunar ef sýnt er að bótaþegi geti ekki komist af án uppbótarinnar“.
  • Í 2. mgr. 19 gr. reglugerðar nr. 331/2000 um vörugjald af ökutækjum segir:  „Vörugjald skal falla niður af bifreiðum, sem eru sérstaklega búnar til flutnings á fötluðum, þ.m.t. búnar hjólastólalyftu og samþykktar af Tryggingastofnun ríkisins, að því tilskildu að bifreið verði skráð eign annað hvort hins fatlaða sjálfs eða ríkis, sveitarfélaga eða stofnana á þeirra vegum“.

Athugið að efni hér fyrir ofan er fengið af vef viðkomandi stofnana.